Verpakkingen worden onder de loep genomen, aangepast of opnieuw ontworpen. Soms is dat duidelijk zichtbaar aan de buitenkant, maar andere innovaties vinden plaats achter de schermen. Rolf van Sprang en Xavier Lauteslager vertellen over het innovatieproces achter de continue verduurzaming van verpakkingen.
Transitiefase: van lineair naar circulair
“In de klassieke lineaire economie produceert Unilever producten en gooit de consument deze aan het einde weg,” aldus Xavier. “We zetten producten in de markt, maar hebben beperkte invloed op wat er daarna met het product gebeurt. Hoe kunnen we na de gebruiksfase het product een nieuw leven geven? Dat zie ik als onze grootste uitdaging."
"Neem bijvoorbeeld wasmiddelen. Je gebruikt water om te wassen en het wasmiddel eindigt in het afvalwater. In een circulaire economie denken we na over hoe we die stoffen er weer uit kunnen halen. Hoe kan ik materialen die ik in het begin erin stop, daarna zo efficiënt mogelijk hergebruiken? Of kunnen we het wasproces veranderen? Dat is cyclisch denken.”
Circulariteit tot gemeengoed maken
In een circulaire economie speelt de consument een belangrijke rol volgens Rolf: “De consument kan zelf meewerken aan circulariteit door thuis zijn afval te scheiden. Aan Unilever de taak om te laten zien welke duurzame technologieën er schuilgaan achter onze verpakkingen. Daarin zijn we soms nog te onzichtbaar. Samen met andere producenten, overheid, brancheverenigingen en NGO’s moeten we de handen ineenslaan en consumenten informeren over duurzaamheid en circulariteit. Innovatieve duurzame verpakkingen moeten gemeengoed worden en verantwoord worden gebruikt,” aldus Rolf.
Primair - secundair - tertiair
De focus van de verpakkingsteams van Unilever ligt niet alleen op de herkenbare primaire verpakking die de inhoud beschermt tegen de buitenlucht. Ook op het gebied van de secundaire (verzamel)verpakking en tertiaire (transport)verpakking ontwikkelen R&D-teams circulaire oplossingen. “Zo waren pallets voorheen altijd van hout, maar tegenwoordig maken we ook gebruik van sterke kartonnen pallets en pallets van gerecyclede kunststof.
Zo kan een gebruikte shampoofles nog een nieuw leven krijgen als pallet. Zo’n verandering vereist samenwerking in de supply chain. In de logistiek zijn we ook bezig om samen met concurrenten het aantal 'lege' transportkilometers te verminderen. Dit was tien jaar geleden ondenkbaar. Nu is het tijd om samen die keten rond te maken, ‘rethinking the value chain’. We zijn dan wel een grote speler, maar we kunnen het niet alleen.”
Ecodesigntool
Al Unilevers nieuwe verpakkingsideeën worden getoetst aan een ecodesigntool die door Unilever is ontwikkeld. Rolf: “Tijdens het innovatietraject raadplegen we deze tool om een inschatting te maken van het milieueffect van de verpakking. Een nieuwe verpakking mag in ieder geval geen slechter effect hebben dan bestaande verpakkingen. De tool focust vooralsnog alleen op carbon footprint en waste. De volgende stap is dat we gaan kijken hoe we circulaire variabelen meetbaar kunnen maken.”
Kennis delen
“De ontwikkeling van nieuwe verpakkingen doen we niet alleen binnen R&D,” zegt Rolf. “Over de hele de wereld werken we samen met onze supply chain-collega’s en leveranciers van verpakkingsmaterialen en -machines.” Xavier vult aan: “Uitdaging bij iedere ontwikkeling is de investering die ermee gemoeid is en daarom moeten we altijd de businesscase rondkrijgen. Soms geven wij patenten vrij of claimen wij geen patent, bijvoorbeeld bij de compressed technologie.
Dit omdat wij denken dat de technologie groter kan worden als deze breder geïmplementeerd wordt, waardoor wij er zelf weer voordelen uit kunnen halen. Circulair denken gaat erom dat je producten ontwikkelt met voortdurend optimale aandacht voor zowel het milieu- als het businessaspect. Consumenten kopen ook andere producten van andere producenten, dus het is een illusie dat je als individuele producent de volledige cirkel kan sluiten.”
Rolf vertelt verder: “We werken samen met instanties als Kennis Instituut Duurzaam Verpakken (KIDV), Nedvang en hebben ook goede contacten met recyclingbedrijven. Wij moeten op de hoogte blijven van belangrijke technische ontwikkelingen, maar ook van veranderde manieren van afvalinzameling. Bovendien, wat nu nog niet te scheiden is, kan over een paar jaar misschien wel gescheiden worden. Zo was zwart plastic voorheen niet te recyclen, maar door kennis te delen met recyclepartners zijn er technieken ontwikkeld die dit tegenwoordig wel mogelijk maken.”