Daarbij is twee derde van de arme mensen in de wereld vrouw. Of je als jongen of als meisje ter wereld komt, bepaalt in veel landen helaas nog in hoge mate hoe je leven eruitziet.
En niet alleen in ontwikkelingslanden is de genderongelijkheid groot. Ook in ons land verdienen vrouwen voor hetzelfde werk nog steeds minder dan hun mannelijke collega’s. Onlangs zakte Nederland nog van de 13e naar de 16e plaats op de Global Gender Gap Index, de internationale ranglijst voor gendergelijkheid van het World Economic Forum.
Helaas is gelijkheid tussen mannen en vrouwen nog nergens ter wereld bereikt. Een pijnlijke conclusie met enorme gevolgen, als we niet gezamenlijk in actie komen. Want de wereld komt niet vooruit als we de helft van de bevolking blijven achterstellen.
Empowerment van vrouwen
Het unieke talent en de inzet van vrouwen zijn onmisbaar bij het bouwen aan een duurzame, veilige wereld met welvaart en kansen voor iedereen. Empowerment van vrouwen – vrouwen in sociaal en economisch opzicht sterk maken – is een wereldwijde noodzaak. Vrouwen, overal ter wereld, moeten toegang krijgen tot onderwijs, financiële onafhankelijkheid, economische kansen, gelijke behandeling en wettelijke bescherming.
Voorwaarde voor ontwikkeling
Voormalig VN-secretaris-generaal Kofi Annan noemt empowerment van vrouwen zelfs het doeltreffendste instrument voor ontwikkeling. De actieve deelname van vrouwen aan de economie heeft namelijk een positieve invloed op levens, gezinnen, gemeenschappen en lokale economieën. Deze visie wordt door talloze onderzoeken ondersteund.
Als vrouwen op het land toegang zouden hebben tot dezelfde middelen als mannen, zou de landbouwproductie in ontwikkelingslanden met tweeënhalf tot vier procent stijgen. Hierdoor zouden 150 miljoen mensen geen honger meer hoeven lijden.
Werk aan de winkel
Op economisch gebied is gendergelijkheid letterlijk nog ver weg. In het huidige tempo zullen vrouwen pas in 2096 dezelfde economische kansen hebben als mannen. Een belangrijke oorzaak van die ongelijkheid is de vrouwelijke arbeidsparticipatie. Wereldwijd blijft deze al jaren sterk achter bij die van de mannen. Wel doen vrouwen het meest onbetaalde werk en hebben ze veelal de slechtst betaalde banen met vaak de minste rechtszekerheid.
Vrouwen in Afrika besteden gezamenlijk dagelijks 200 miljoen uur aan het halen van water. Dat is jaarlijks 40 miljard uur. Zo missen zij onderwijs en daarmee de kans om armoede te ontvluchten. Het volgen van één jaar middelbaar onderwijs geeft vrouwen al een potentiële inkomensstijging van 15 tot 25 procent.
Niet alleen economisch
Ook op andere terreinen ervaren vrouwen discriminatie en achterstelling. Zo krijgt een op de drie vrouwen in haar leven te maken met geweld. Niet alleen in de relationele sfeer, maar ook op de werkvloer of in de publieke ruimte. In conflictgebieden ligt dit percentage vaak nog hoger. En hoewel vrouwen in steeds meer landen wel stemrecht hebben, valt er ook hier nog een wereld te winnen. Slechts 25 procent van alle parlementariërs in de wereld is op dit moment vrouw.
Belangrijke samenhang
De doelstellingen bij het wereldwijd ‘empoweren’ van vrouwen betreffen uiteenlopende thema’s. Bovendien spelen die op verschillende niveaus en plekken in de samenleving. Van toegang tot onderwijs en het stimuleren van economische kansen, tot gelijke behandeling en wettelijke bescherming. De samenhang tussen de verschillende thema’s vraagt om een geïntegreerde aanpak door de verschillende partijen.
Want een meisje dat op haar vijftiende moet trouwen en niet naar school gaat, kan ook niet opkomen voor haar rechten en belangen. En zolang miljoenen vrouwen nergens hun recht kunnen halen en seksuele intimidatie geaccepteerd wordt, zal er van gelijke kansen op de arbeidsmarkt geen sprake zijn.
5 miljoen vrouwen
Unilever gelooft dat gendergelijkheid alleen kan worden bereikt door hechte samenwerking tussen overheden, ngo’s en het bedrijfsleven. Zelf hebben wij ‘het empoweren’ van vrouwen tot een topprioriteit van onze bedrijfsvoering gemaakt. Bij het wegnemen van de obstakels naar gendergelijkheid stellen we onszelf een belangrijk doel: tegen 2020 de positie van 5 miljoen vrouwen versterken. Een ambitie die naadloos aansluit bij het vijfde doel van de Sustainable Development Goals: gelijke rechten voor mannen en vrouwen en empowerment van vrouwen en meisjes.
Samen kunnen we meer
Om die doelstelling te halen, heeft Unilever een strategisch partnership met UN Women: het VN-agentschap voor gendergelijkheid en empowerment van vrouwen dat in 2011 werd opgericht. UN Women ondersteunt landen onder meer bij beleidsaanpassingen en het realiseren van middelen en diensten die nodig zijn om gendergelijkheid te bereiken, zoals empowermenttrainingen en -fondsen.
Bewustwording
Ook het vergroten van bewustwording rond empowerment van vrouwen heeft de aandacht van UN Women. Hun langlopende campagne HeforShe vraagt bijvoorbeeld een miljard mannen hun steun uit te spreken voor wereldwijde gendergelijkheid via de website HeForShe.org.
Microkrediet en vrouwencondooms
Om lokaal succes te kunnen boeken, werkt UN Women nauw samen met vrouwenorganisaties en ngo’s. Hun betrokkenheid en inzet zijn cruciaal. Niet alleen voor het uitoefenen van invloed op overheidsbeleid, maar ook lokaal bij de uitvoering van de vele empowermentprogramma’s. Van leveranciersprogramma’s voor kleinschalige landbouwsters (Oxfam, in samenwerking met Unilever) tot het oprichten van vrouwencentra. En van het verstrekken van vrouwencondooms en microkrediet, tot het overtuigen van geestelijk leiders om landbezit onder vrouwen in hun gemeenschappen te promoten.
Onderwijs vergroot kansen
Ook Unilever-partner Save the Children hielp in 2015 meer dan 7 miljoen meisjes met hun onderwijsprogramma's. Meisjes die hun geletterdheidprogramma volgden, hebben 43% meer kans om verder te studeren, blijkt uit onderzoek. En naast een betere toekomst, verdubbelt het volgen van de opleiding de kans dat hun eigen kinderen in de toekomst zullen overleven.
Diplomatieke inzet én financiering
Ook voor Lilianne Ploumen, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, is het tegengaan van ongelijkheid belangrijk. Want ongelijkheid belemmert eerlijke ontwikkeling: van mensen en van landen. Daarom investeert het ministerie van Buitenlandse Zaken in een betere positie van en meer kansen voor vrouwen en meisjes. En in gelijke rechten voor mannen en vrouwen. Dit is integraal onderdeel van het Nederlandse buitenlandbeleid. BZ werkt via internationale diplomatie en ondersteunt met gerichte financiering negen programma’s in lage- en lage-middeninkomenslanden.
Achterstand door tradities en normen
Een voorbeeld is het programma waarmee ontwikkelingsorganisatie SNV in Kenia en Vietnam de positie bevordert van vrouwelijke ondernemers in de landbouwsector. In beide landen zijn veel vrouwen actief als ondernemer en is er de afgelopen jaren veel wetgeving gekomen die gelijkheid tussen mannen en vrouwen regelt.
Maar in de praktijk hebben vrouwen door tradities en normen nog steeds een achterstand. Hun bedrijfjes zijn vaak klein en informeel. Écht slagen is voor deze vrouwen dus niet gemakkelijk. Via het SNV-programma krijgen zij daarom training om hen meer toegang te geven tot kredieten en grondstoffen en om te leren hoe ze hun zorgtaken kunnen verlichten. Dat vergroot hun economische participatie en zelfredzaamheid.
Tea Revitalisation Programme
BZ vraagt ook aan zijn partners om in hun activiteiten rekening te houden met vrouwenrechten en gendergelijkheid. In Unilever heeft het ministerie daarbij een belangrijke bondgenoot, bijvoorbeeld door onze betrokkenheid bij het Malawi 2020 Tea Revitalisation Programme. Door dit programma stegen het afgelopen jaar de lonen van theeplukkers aanzienlijk. Het overgrote deel van hen zijn vrouwen. Zij profiteren daar bovengemiddeld van. Het maakt hen financieel onafhankelijker.
Inspanningen van bedrijfsleven
Grote bedrijven als Nestlé, Unilever en Philips onderkennen al jaren het belang van gendergelijkheid en zetten tal van stappen om de participatie van vrouwen in de waardeketen op duurzame wijze te verhogen. Ook als het gaat om de ondersteuning van vrouwen in hun bedrijfstop zitten zij niet stil. Een voorbeeld:
Lauren Gohde, Inclusion & Culture Lead bij Philips:
"Bij Philips geloven we in het bevorderen van een inclusieve werkomgeving, waarin ideeën, kennis, perspectieven, ervaringen en stijlen van medewerkers worden gewaardeerd. Een omgeving waarin individuen eerlijk en respectvol worden behandeld en gelijke toegang hebben tot kansen en middelen, zodat zij ten volle kunnen bijdragen aan het succes van de organisatie.”
Gedurfd Women’s Leadership Program
“We committeren ons aan het empoweren van álle werknemers, met speciale aandacht voor de ontwikkeling van vrouwelijke leiders door mentoring, ‘peer learning’ en netwerken. Dit jaar zijn we gestart met een verkennend en resultaatgericht Women's Leadership Program. Het programma tackelt issues waar ambitieuze, vrouwelijke leiders die bereid zijn te groeien naar een volgend niveau van management en leiderschap, tegenaan lopen. Zoals authentiek leiderschap, het opbouwen van strategische netwerken en het nemen van op waarden gebaseerde beslissingen.”